Eén jaar Oekraïense vluchtelingen
24 februari 2023 13:07Het is vandaag, 24 februari, precies een jaar na de Russische invasie in heel Oekraïne. Vlak na de uitbraak van deze verwoestende oorlog pakten mensen snel hun spullen bijeen en vluchten het land uit. Ook in Nederland worden vluchtelingen uit Oekraïne opgevangen. We blikken terug op een bewogen jaar met enkele hoofdrolspelers: vluchteling Oksana Ekkert, vrijwilliger Angeline van Suntenmaartensdijk-Leenders, teamleider Malou Sniedt en regiomanager Wim Burger.
Oksana Ekkert, Kremenchug, Oekraïne
‘Begin juni 2022 ben ik aangekomen in Nederland, met de bus vanuit Polen. Ik werkte anderhalf jaar in Polen voor LG, een grote organisatie. Met mijn werk onderhield ik mijn moeder die in Oekraïne woonde en mezelf. Mijn moeder belde me dat er een inval was in ons land door de Russen. We waren allemaal in shock. Ik heb voor haar geregeld dat ze snel met haar honden naar Polen kon komen en daar is ze nu nog steeds.
Ik woon nu op één van de boten in Nijmegen. Het is een kleine hut met enkel een bed en een kast, maar het is alles wat ik nodig heb. Ik wil geen geld van de overheid. Ik wil graag werken om mezelf en mijn moeder te ondersteunen, mijn moeder is alles wat ik heb. Op de boot voel ik me veilig. Ook onder mijn landgenoten is de sfeer goed. We steunen elkaar. Ik haal veel informatie van jullie website RefugeeHelp. Daar vind ik bijna alles wat ik nodig heb: over werk, gezondheid, het leven in Nederland. Ik heb alles wat ik nodig heb voor een goed leven. Maar ik mis Oekraïne, het is mijn land en ik hoop op een dag terug te keren. Daar verlang ik naar.'
Angeline van Suntenmaartensdijk-Leenders, vrijwilliger in Beuningen
‘Vorig jaar april zag ik een oproep in de krant. Er werd met spoed gezocht naar vrijwilligers voor de crisisopvang in de Beuningse sporthal. Ik ben toen twee keer per week gaan helpen. Mensen kwamen soms ’s nachts aan met de bus. Vaak met één klein tasje met alleen de hoognodige spullen omdat ze hun koffers hadden moeten achterlaten.
In de sporthal was ik verantwoordelijk voor de allereerste opvang samen met enkele vrijwilligers. Soms zaten mensen er helemaal doorheen na hun vlucht en deze laatste busreis. Dan riep ik de EHBO erbij om zich te ontfermen over iemand. Van belang was dat we in de eerste levensbehoeften konden voorzien. Dat iemand rust kan krijgen en een heel klein beetje stabiliteit.
Op deze opvanglocatie hadden we ook een kleding inbrengpunt. Daarmee hebben we heel wat mensen kunnen helpen en zorgen dat ze zich weer een beetje mens voelen. Een oudere dame kwam zo ijskoud de sporthal binnen. Ze was niet warm te krijgen. Toen ben ik naar huis gelopen om de jas van mijn moeder te halen, een hele warme, nieuwe winterjas. Mijn moeder is twee jaar geleden overleden en ik hield nog vast aan haar jas. Nu voelde ik: als die jas deze dame warm krijgt, dan weet ik in mijn hart dat die jas op een belangrijk moment echt op een goede plek terecht komt.'
Malou Sniedt, Teamleider Nijmegen
‘Ik was de eerste teamleider Oekraïne in mijn gemeenten: Nijmegen, Berg en Dal en Beuningen. De contacten met de gemeente, beleidsmakers en ketenpartners kon ik allemaal als eerste tot stand brengen. Er was geen overdracht, het was ontdekken.
Bij VluchtelingenWerk werk ik met vrijwilligers. Heel bijzonder, ze pakken alles aan. Als ik ze een e-mail stuur reageren ze direct. Het commitment vanuit onze vrijwilligers is enorm. Ook hebben we veel studenten die kort na hun studie bij ons werken. Die gebruiken het als opstapje naar een baan, enkele stromen door naar de IND. Ik vind het echt een geruststelling als ze in hun verdere loopbaan als bijvoorbeeld beleidsmaker, eerst bij ons aan tafel hebben gezeten met de vluchteling zelf.
Als ik een vraag heb stel ik die aan mijn collega’s: ‘Wat heb jij toen gedaan?’ Het onderling contact is heel waardevol. Wat ik onze vrijwilligers en de client toewens is dat ze beiden een goede ervaring hebben met ons. Dat het gevoel er is dat we hen met voldoende kennis kunnen helpen en dat we er altijd voor ze zijn om hen te ondersteunen.'
Wim Burger, Regiomanager Programma Oekraïne voor Gelderland & Overijssel
‘In februari 2022 ben ik aangesteld als kwartiermaker vanwege de inval van Rusland in Oekraïne. In die eerste dagen had ik vooral veel contact met de veiligheidsregio’s en gemeenteambtenaren. Onze kennis vanuit VluchtelingenWerk is op die momenten essentieel. Wij zijn dé partij in Nederland om mee samen te werken. De situatie was natuurlijk ook nieuw: zoveel mensen die tegelijk op de vlucht slaan voor een invasie van deze omvang. Voor ons was dat pionieren en tegelijkertijd handelen. In onze regio worden 20.000 Oekraïners opgevangen. In Gelderland en Overijssel heeft VluchtelingenWerk 135 locaties in 90 gemeenten.
Het idee was vorig jaar februari dat mensen binnen drie maanden zouden terugkeren naar de Oekraïne. Nu, bijna een jaar later, is daar nog geen enkel zicht op. De oorlog is onverminderd gaande. De behoefte van de Oekraïense vluchteling is veranderd. We bieden ondersteuning bij arbeidsparticipatie, financiële trajecten, cultuurprogramma's en sociaal psychologische programma's. Voor veel vragen is onze website RefugeeHelp de hulpbron. Steeds vaker bieden we ook digitale spreekuren aan. Daarmee appelleren we aan de zelfredzaamheid van Oekraïners. Dat is belangrijk. Je wilt mensen in hun kracht zetten, zodat ze in staat zijn om hun leven hier goed op te bouwen.'
